Zabytki
Wykaz ważniejszych zabytków na terenie powiatu płońskiego.
Miasto Płońsk
- Układ urbanistyczny miasta wraz ze znajdującą się na tym terenie zabudową i wylotami ulic,
- Zespół pokarmelicki: Kościół parafialny p.w. św. Michała, d. klasztor, mur – XVI, XVIII w., dzwonnica, mur – 2 poł. XIX w. oraz całe wyposażenie wnętrz,
- Dom, ul. Rynek 4a – XIX w. ,
- Dom, Pl. 15-go sierpnia 21, 21a (d. ul. Rynek 21) – XIX w.,
- Wczesnośredniowieczne grodzisko zw. „Górą Kawałkowskiego”,
- Zespół podworski: dwór, mur – 1 pol. XIX /XX w, oficyna, mur – k. XIX w, budynek gospodarczy, mur, pozostałości parku – k. XIX w.,
- Więzienie, ob. Areszt Śledeczy, ul. Warszawska 49, mur – k.. XIX w.,
- Zespół cmentarza parafialnego: cmentarz rzymsko-katolicki – 1779 r., kaplica grobowa małż. Grobickich, mur – 1876 r.
Miasto Raciąż
- Zespół kościoła: Kościół p.w. Wniebowzięcia MB, kaplica przedpogrzebowa, ceglana konstrukcja bramy, cmentarz wraz z warstwą kulturową i drzewostanem – XIX w.
- Budynek Plebani przy ul. Wolności 14 – 1928-1929,
- Bożnica, obecnie Szkoła, ul. Kilińskiego 12, mur – k. XIX w.,
- Park miejski przy ul. Mławskiej – 1 ćw. XX w.,
- Cmentarz parafialny rzymsko-katolicki – XIX w.,
- Cmentarz żydowski – XIX w.,
- Grodzisko wczesnośredniowieczne – XII w.
Gmina Płońsk
- Bogusławice – Zespół dworski: dwór, mur – 4 ćw. XIX w., park – k.. XIX w., spichlerz, mur,
Ćwiklin – Zespół dworski: dwór drewniany – k.. XIX w., obora, mur – p. XX w., park – k..XIX w., - Dalanówko – Zespół dworski: dwór, mur – ok.. 1910 r., park – k.. XIX w.,
Ilinek – Park podworski krajobrazowy – XIX/XX w., - Jeżewo – Zespół dworski: dwór, mur – 2 ćw. XIX w.(ruina), park – poł. XIX w.,
Koźminy Nowe – Zespół dworski: dwór drewniany – pocz. XX w., park – pocz. XX w., budynek gospodarczy, piwnica podworska – 1 ćw. XX w., - Lisewo – Kaplica mariawitow, mur – pocz. XX w.,
- Skarżyn – Zespół podworski: dwór, mur, park – 2 poł. XIX w., rządcówka, mur – pocz. XX w., pozostałości parku – k.. XIX w.,
- Strachówko – Zespół dworski : dwór, mur – 1 poł. XIX w., park, aleja dojazdowa, system wodny – k. XIX w.
- Szpondowo – Zespół dworski: dwór drewniany – ok.. 1900 r. park – pocz. XX w.
- Woźniki – park – k. XIX w.
Gmina Raciąż
- Bogucin – Cmentarzysko kurhanowe z okresu rzymskiego,
- Drozdowo – Zespół podworski: dwór, mur – 1900 r., pozostałości parku – k. XIX w.,
- Dobrska – Zespół dworski: dwór, mur, park – pocz. XX w.,
- Gralewo – Zespół Kościoła Parafialnego p.w. św. Małgorzaty: kościół, mur XVI/XX w., dzwonnica, mur – 1925 r., cmentarz przykościelny, zespół cmentarza parafialnego: cmentarz rzymsko-katolicki – 2 poł. XIX w., kaplica cmentarna – 1860 r.,
- Kaczorowy – Zespół dworski: dwór, mur – ok. 1870 r., park dworski – k. XIX w.,
- Koziebrody – Zespół Kościoła Parafialnego p. w. św. Jakuba: dwór, mur – XIX/XX w., cmentarz przykościelny, kaplica grobowa, mur – ok.. 1900 r., cmentarz parafialny rzymsko-katolicki – 1 poł. XIX w.,
- Krajkowo – Zespół Kościoła Parafialnego p.w. św. Trójcy: kościół, mur – XVI/XVIII/XX w., cmentarz
przykościelny, dzwonnica drewniana – XIX w., kaplica grobowa, mur – ok. 1900 r., pozostałości parku, cmentarz parafialny – ok. 1850 r. - Kraśniewo – Zespół dworski: dwór, mur – k. XIX w, pozostałości parku – poł. XIX w.,
- Łempino – Zespół dworski : dwór-mur – ok.1800 r. (ruina),pozostałości parku-k..XIX w.,
- Niedróż Młody – Zespół dworski : dwór, ob. Nadleśnictwo, mur – ok. 1990 r., park – poł. XIX w.,
- Unieck – Zespół Kościoła Parafialnego p.w. św. Jakuba Starszego: kościół drewniany – 1871 r., dzwonnica drewniana – 4 ćw. XIX w., dwór ob. szkoła, mur. pocz. XX w., cmentarz parafialny rzym-kat. – 2 poł. XIX w.,
- Żukowo Wawrzonki – Zespół dworski: dwór, mur – ok.. 1935 r., pozostałości parku – k. XIX w., spichlerz-mur, obora-mur, chlewnia-mur, stodoła-mur, kuźnia-mur, lodownia-mur – XIX w.
Gmina Baboszewo
- Baboszewo – Kościół Parafialny p.w. M. B. Częstochowskiej, mur – 1909-1914 r., cmentarz przykościelny, plebania, mur – pocz. XX w., dwór (ob. budynek Banku , mur – ok. 1817 r., cmentarz parafialny rzym.- kat.- 2 poł. XIX w., młyn, mur – 1920 r.,
- Dłużniewo – Zespół podworski : dwór, mur – 2 poł. XIX w., park – 2 poł. XIX w.,
- Dramino – Zespół dworski : dwór (ob. szkoła), mur – ok. 1900 r.,
- Drozdowo Sienkacz – Cmentarz wojskowy – 1915 r.,
- Dziektarzewo – Zespół Kościoła Parafialnego p. w. św. Katarzyny : kościół, mur – XV-XVIII w., dzwonnica, mur – k. XIX w., cmentarz przykościelny, ogrodzenie cmentarza, mur – ok. 1900 r.,zespół dworski : dwór drewniany – 2 poł. XIX w., park – XIX w., cmentarz parafialny rzym.-kat. – 2 po. XIX w., kaplica grobowa, mur – pocz. XX w., brama cmentarna drewn. – 1917 r., cmentarz wojenny – 2 poł. XIX w.,
- Galomin – park – XIX w.,
- Kiełki – Park podworski – pocz. XIX w.,
- Lutomierzyn – Cmentarz wojenny – 1915 r.,
- Niedażyn – Pozostałości parku dworskiego – XVIII w.,
- Rzewin – Dwór drewn./tynk. (obecnie szkoła) – ok. 1880 r.,
- Sarbiewo – Zespół Kościoła Parafialnego p. w. św. Stanisława : kościół drewn.- 2 poł. XVII w., dzwonnica, drewn. – XVIII w., cmentarz przykościelny, plebania, mur – ok. 1925 r., cmentarz parafialny rzym.-kat. 2 poł. XIX w.,
- Sokolniki – Cmentarzysko z okresu lateńskiego.
- Klasztor Salezjanów – Bazylika z XII w. w Czerwińsku
Gmina Czerwińsk
- Czerwińsk – Układ urbanistyczny – k. XVI-XIX w., Zespół Kościelno-Klasztorny (Opactwo kanoników regularnych, ob. salezjanów), kościół parafialny p. w. Zwiastowania NMP, mur – XII-XV-XVII w., klasztor, mur – XVI-XX w., spichlerz, ob. plebania, mur – XV-XX w., wieża-dzwonnica, mur – XV w., zabudowania gospodarcze, mur – XVII w., ogrodzenie, mur – 1470-1502 r, XVII/XIX w., schody, kam. – 1916 r., ogród – XVIII/XX w., cmentarz parafialny – XV, XIX w., dzwonnica drew. – XIX w., cmentarz żydowski – ok. 1935 r.,
- Chociszewo – Zespół Kościoła Parafialnego p. w. św. Leonarda: kościół drewniany. – 1830- 1835, dzwonnica, mur – k. XIX w, cmentarz przykościelny, zespół dworski, dwór (ob. szkoła), mur – 3 ćw. XIX w., bud. folwarczny, mur – XIX w., park – 2 poł. XIX w., cmentarz parafialny – poł. XIX w.,
- Gawarzec Górny – Park krajobrazowy – 1 poł. XIX w.,
- Grodziec – Zespół Kościoła Parafialnego p. w. św. Bartłomieja : kościół drewn.. – XIX w., dzwonnica drewn.- 1 poł. XIX w., cmentarz przykościelny – 2 poł. XIX w., plebania, mur – 3 ćw. XIX w., cmentarz parafialny – 1 poł. XIX w.,
- Kuchary Skotniki – Zespół dworski : dwór, mur -XVIII/XIX w., spochlerz, mur – k. XIX w., park – poł.XIX w.,
- Miączyn – Zespół dworski : dworek drewn. XIX w., park – pocz. XX w.,
- Nieborzyn – Zespół dworski : dwór, mur, park krajobrazowy – 2 poł. XIX w.,
- Przybójewo – Pozostałości zespołu dworskiego : gorzelnia, mur, park – k. XIX w.,
- Radzikowo – Zespół Kościoła Parafialnego p. w. św. Jana Chrzciciela : kościół drewn. 1712, 1936, cmentarz przykościelny, cmentarz parafialny,
- Raszewo – cmentar mariawicki – ok. 1920 r.,
- Sielec – Pozostałości zespołu dworskiego: park – poł. XIX w., oficyna, mur – 2 poł. stajnia, mur – 2 poł. XVIII w., stajnia, mur, 1916 r.,
- Wólka Przybojewska – Zespół pałacowy : pałac, mur – ok. 1925 r., oficyna, mur – XIX w., park – pocz. XX w., stodoła drewn. – pocz. XX w., spochlerz, mi\ur – pocz. XX w.
Gmina Dzierzążnia
- Dzierzążnia – Spichlerz drewn.- 1987 r.,
- Cumino – Zespół dworski : dwór, ob. szkoła, mur – 1926 r., park – pocz. XX w.,
- Gumino -Zespół Kościoła Parafialnego p. w. św. Pankracego : kościół, mur – XV/XVII/ XX w., brama dzwonnicza, mur – 2 poł. XIX w., cmentarz przykościelny, plebania drewniana – 1920 r., cmentarz parafialny rzym.-kat. – XIX w.,
- Kucice – Zespół Kościoła Filialnego p. w. św. Michała Archanioła: kościół drewn. – 1783-1850, dzwonnica. mur – pocz. XX w., cmentarz przykościelny, plebania, sala katechetyczna, mur pocz . XX w., pozostałości zespołu dworskiego : obora, mur – pocz. XX w., piwnice, mur – pocz. XX w., resztki parku – 2 poł. XIX w., cmentarz parafialny rzym.-kat. – 2 poł. XIX w,
- Kucice Nowe – cmentarzysko neolityczne – ok. 2000 lat. p.n.e.,
- Podmarszczyn – cmentarzysko szkieletowe – XI w.,
- Siekluki – dwór, mur – 2 poł. XIX w.,
- Skołatowo -Zespół Kościoła Parafialnego p.w. św. Achacjusza i Towarzyszy : kościół, mur – 1927 r., ogrodzenie z dzwonnicą, mur – ok. 1930 r., cmentarz przykościelny, plebania, mur – ok. 1930 r., dwór, mur – ok. 1925 r., cmentarz parafialny rzym.-kat. – 1 poł. XIX w.,
- Wierzbica Pańska – młyn wodny drewn./mur. – pocz. XX w.,
- Wilamowice – dwór, mur – pocz. XX w.
Gmina Joniec
- Joniec – Zespół Kościoła Parafialnego p.w. św. Ludwika : kościół, mur – XVIII/XIX w., dzwonnica, mur – XVIII w., cmentarz przykościelny, plebania, mur – k. XIX w., młyn drewn.- ok. 1920 r., cmentarz parafialny rzym.- kat. – 2 pol. XIX w.,
- Królewo – Zespół Kościoła Parafialnego p.w. św. Zygmunta : kościół drewn. – XVII/XIX w., dzwonnica drewn. – k. XIX w., cmentarz przykościelny, plebania, mur – 1938 r., cmentarz parafialny rzym.-kat. – 2 poł XIX w.,
- Omięciny – Pozostałości zespołu dworskiego : budynek gosp., mur/kam.- 1 ćw. XX w., pozostałości parku – k.. XIX w.,
- Popielżyn Zawady – Zespół dworski : dwór, mur – XIX w. (przebudowany), ogród – XIX w.,
- Wrona – Zespoł Kościoła Parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego : kościół, mur XIX w., cmentarz przykościelny, plebania, mur – ok. 1920 r., cmentarz parafialny rzym.-kat. – 2 poł.XIX w.
Gmina Naruszewo
- Krysk Stary – Zespół Kościoła Parafialnego p.w. św. Floriana : kościół, mur – XV/XVI/ XIX w., dzwonnica, mur, cmentarz przykościelny, plebania, ogrodzenie, mur – 1907 r., zespół dworski: dwór, mur – pocz. XIX w., park – XVIII/XIX w., cmentarz parafialny rzym.-kat. – 1 poł. XIX w.,
- Nacpolsk – Zespół pałacowy : pałac, mur – XIX w., oficyna, mur – 1884 r., park – 2 poł. XIX w., most, brama głowna, rządcówka, czworaki, trojaki, ośmioraki, oranżeria, powozownia, stajnie, kuźnia, chlew, obora, mur – k. XIX w., zajazd drewniany – k. XIX w.,
- Naruszewo – Zespół Kościoła Parafialnego p.w. Przenajświętszej Trójcy (d. św. Tekli): kościół drewn., dzwonnica drewn., cmentarz przykościelny – XVIII w., plebania, mur – XIX/XX w., cmentarz parafialny rzym.-kat. – 2 poł. XIX w.,
- Pieścidła – pozostałości parku – poł. XIX w., grodzisko wczesnośredniowieczne – XII w.,
- Radzymin – Zespół Kościoła Parafialnego p.w. św. Piotra i Pawła : kościół, mur – XVIII, XX w., dzwonnica drewn. – XIX w., cmentarz przykościelny – pocz. XV w., plebania, bud. gosp., mur – pocz. XIX w., zespół dworski : dwór, mur – XVIII, XX w., park – XIX w., gorzelnia, mur – pocz. XX w., cmentarz parafialny rzym.-kat. – 2 poł. XIX w., grodzisko wczesnośredniowieczne, Radzyminek – Zespół Parafii Mariawitów , cmentarz mariawicki – pocz. XX w.,
- Skarboszewo – Zespół dworski : dwór, mur – pocz. XX w., pozostałości parku – k. XIX,
- Sobanice – pozostałości parku – k. XIX w.,
- Sosenkowo – pozostałości zespołu folwarcznego : budynek zarządcy, czworaki, obory, spichlerz, chlewnia, stodoły, kuźnia, wozownia, ziemianki, mur/drew./kam. – XIX/XX w.,
- Strzembowo – Zespół pałacowy : park, mur – ok. 1870 r., park – k. XIX w.,
– Tustan – Leśniczowka drewn. – pocz. XX w., czworak, nur – XIX/XX w., obora, spichrz, mur/kam. – 1889 r. - Wichorowo – Dworek, mur – 1 ćw. XX w.,
– Wróblewo – Zespół dworski : dwór, mur – ok. 1930 r. (obecnie sklep), pozostałości parku – XIX/XX w., - Zaborowo – Zespół dworski :dwór, mur, park – poł. XIX w., młyn , mur – XIX/XX w.,
- Żukowo – Zespół Kościoła Parafialnego : kościół, dzwonnica, plebania (drewn.) – XVIII w., obora, mur -XIX/XX w., cmentarz przykościelny, cmentarz parafialny rzym.-kat. – 2 poł. XIX w., cmentarzysko wczesnośredniowieczne,
- Żukówek – Zespół folwarczny :budynek zarządcy, ośmiorak, ziemianki, mur – 1908 r., czworak, mur – pocz. XX w., obora, chlewnie, gorzelnia, bud. przy gorzelni, magazyn mur/kam. – pocz. XX w.
Gmina Nowe Miasto
- Gawłowo – Pozostałości zespołu dworskiego : bud. gosp., mur – ok. 1900 r.,
- Gościmin Wielki – Ogród dworski – XIX w.,
- Grabie – Młyn, mur/drewn. – 1 ćw. XX w., cmentarz ewangielicki – 1 poł. XX w.,
- Miszewo – Zespół dworski – dwór, mur – pocz. XX w., pozostałości parku – k. XX w.,
- Modzele Bartłomieje – Pozostałości parku – k. XIX w.,
- Nowe Miasto – Zespół Kościoła Parafialnego p.w. św. Trójcy : kościół, mur – XV, XVII w., dzwonnica drewn. – poł. XIX w., cmentarz przykościelny, ogrodzenie wokół kościoła, mur – k.. XIX w., plebabnia, mur – pocz. XX w., cmentarz parafialny rzym.- kat. – 2 poł. XIX w., cmentarz żydowski – poł. XIX w., cmentarz wojenny – 1915 r.,
- Omięciny – Pozostałości zespołu dworskiego : park krajobrazowy – k. XIX w., spichlerz. kam./mur XIX w.
Gmina Sochocin
- Biele – Grodzisko wczesnośredniowieczne,
- Bolęcin – Cmentarz wojenny – 2 poł. XX w.,
- Gutarzewo – Park podworski – XVIII w.,
- Niewikla – Zespół pałacowy : pałac, mur – k. XIX w., park, aleje dojazdowe, czworak, mur – ok. 1930 r.,
- Smardzewo – Zespół Kościoła Parafialnego p.w. NMP : kościół, mur – 1930-38 r., cmentarz przykościelny, pozostałości zespołu dworskiego ; park – XIX w., bud. gospodarcze, mur – ok. 1930 r.,
- Sochocin – Zespół Kościoła Parafialnego p.w. św. Jana Chrzciciela : kościół, mur – 1908-18, cmentarz przykościelny, ogrodzenie wokół kościoła, mur – 1895 r., plebania, mur – pocz. XX w., cmentarz parafialny rzym.-kat. – XX w.
Gmina Załuski
- Kamienica – Zespół Kościoła Parafialnego p.w. Opatrzności Bożej : kościół, mur – 1936-1950 r., dzwonnica, mur, cmentarz przykościelny, plebania, mur – 1927 r., pozostałości parku dworskiego – XIX w., cmentarz parafialny rzym.-kat. – 2 poł. XIX w.,
- Kroczewo – Zespół Kościoła Parafialnego p.w. MB Bolesnej : kościół, mur – XV/XX w., cmentarz przykościelny, plebania, mur – ok. 1920 r., bud. gosp. przy plebani, mur – XIX/XX w., park podworski – 2 poł. XIX w.,
- Szczytno -Zespół dworski : dwór, drewn – 1 poł. XIX w., park – poł. XIX w.,
- Załuski – Zespół dworski : dwór, mur – k. XIX w., bud. gosp., mur/drew. – ok. 1900 r., bud. podworski, mur – ok. 1930 r., pozostałości parku – k. XIX w.,
- Zdunowo – Zespół pałacowy : pałac, mur – 1905-191-, park – XIX w.
Źródło: https://www.powiat-plonski.pl/pl/prezentacjapowiatu/zabytki/